ضرورت استفاده از سیستم های اعلام حریق
سیستم اعلام حریق ترکیبی از دستگاهها و قطعات میباشد که برای هشدار در مواقع ضروری، به ویژه آتش، به یکدیگر متصل شده اند و با اقدامات عملیاتی مربوطه خود از کارکنان و عموم مردم محافظت می کند.در سیستم کنترل اعلام حریق از قطعاتی مانند دتکتور دود، دتکتور گرما، دتکتور مونوکسید کربن، دتکتور چند سنسوری، نقاط فراخوانی، آژیرها، زنگها، ماژول رله، ریپیتر، زنگ خطر (اعلام گر)، پنل کنترل آتش و سایر دستگاههای مرتبط و اختیاری استفاده میشود.
شکی نیست که در تمام ساختمان های مدرن نیاز به تشخیص و اعلام موارد مرتبط با حریق یک نیاز حیاتی و اولیه است. در بیشتر اماکن بزرگ یکی از اولین سیستم هایی که راه اندازی می شود سیستم اعلام حریق خودکار است. این سیستم ها امروزه پیشرفت های چشمگیری داشته اند و بسیاری از آن ها حریق را حتی پیش از شکل گیری کامل تشخیص می دهند و اعلام می کنند.
نواع دتکتورهای اعلام حریق
دتکتور یا تشخیص دهنده ها کاربرد زیادی در سیستم اعلام حریق دارند و آن دسته از آن ها که برای شناسایی آتش مورد استفاده قرار میگیرد را میتوان به صورت زیر تقسیم بندی کرد:
دتکتور دود
دتکتور گرما
دتکتور چند سنسوری
دتکتور مونوکسید کربن
نقطه فراخوانی دستی
سیم کشی سیستم اعلام حریق
برای شروع کار ابتدا بایستی نقشه سیستم اعلام حریق را مطالعه و سیم کشی سیستم اعلام حریق را مطابق نقشه اجرا کنیم، اگر سیم کشی از قبل اجرا شده، سیم کشی اجرا شده را با نقشه تطابق و چنانچه اشکالی در آن هست اصلاح نماییم .
با توجه به نقش و زمان استفاده از مدار مورد نظر در سیستم اعلام حریق میتوان آن هارا به دودسته زیر تقسیم کرد تا به آسانی ویژگی کابل مورد نیاز برای هر دسته را تشخیص داد:
دسته اول: کابلهای مدار های که قبل از آشکار شدن آتش استفاده میشوند مانند کابلهای دتکتورها و شستیها.
دسته دوم: کابلهای مدار های که بعد از کشف آتش استفاده میشوند مانند کابلهای منبع تغذیه، آژیرها و چراغها.
باید بدانیم برای هر دو سیستم می توان از کابل 5/1 میلی متر استفاده کرد. با توجه به این که کابل های اعلام حریق می بایست جدای از سایر کابل های دیگر کشیده شود می توان این کابل ها را جهت آسیب ندیدن به علت ساییدگی و سایر مواردی که امکان دارد به کابل ما آسیب وارد نماید به صورت زیر کار و زیر گچ قرار داد. هنگام کابل کشی نباید از مسیر زون ها و آژیرها انشعاب گرفت، به این علت که کابل کشی سیستم های اعلام حریق به صورت رادیال خطی و کابل کشی سیستم های هوشمند به شکل حلقوی صورت می گیرد. نکته قابل اشاره اتصال یک خط موازی با 4/7 یا 6/8 کیلو اهم است که در انتهای مسیر زون ها مورد استفاده قرار می گیرد.
قسمت هایی که داخل تابلو قرار دارند:
- رله مگنت نگه دارنده
- جامپرها
- فیوزها
- پیچ اتصال زمین
- ترمینال ها
- منبع تغذیه
- LED های نشانگر
- کانکتورها
مراحل کابل کشی و نصب تابلوی اعلام حریق
ابتدا نقشه را با دقت چک نموده و کلیه قسمت ها را با دقت مرور کنید، می بایست کلیه بخش ها با نقشه همخوانی داشته باشند.
کابل کشی را مطابق با نقشه شروع کنید باید سطع مقاطع و استاندارد کابل ها مد نظر باشد.
پس از کابل کشی به شکل استاندارد و مشخص شدن مکان تجهیزات، شستی ها، آژیرهای اعلام خطر، دتکتورهای حرارتی و دودی را نصب می کنیم.
تابلو مرکزی طبق نقشه در مکان مشخص شده نصب گردد.
سیم ارت را به تابلو نصب نموده و طبق دستور العمل ها و آزمایش های ارائه شده در کاتالوگ، دستگاه مرکز کنترل را آزمایش کنید.
قبل از ورود سیم های اصلی به زیر ترمینال ها، سایر تجهیزات را به تابلوی مرکزی وصل و کل سیستم را چک و بررسی کنید.
دتكتورها را تا اتمام کارهای ساختمانی، از پایه های آن خارج کنید تا آژیر ایجاد مزاحمت نکند.(به دلیل ورود گرد و غبار به داخل آن ها)
به وسیله یک اهم متر سالم، کل مدار سیم کشی را بررسی کنید. نکته قابل توجه این که بایستی از جدا بودن برق 220 و اتصال باتری اطمینان حاصل کرده باشید.
هنگام متصل بودن هر گونه وسیلة الکترونیکی، سیستم را به وسیلة مگا اهم سنج آزمایش نکنید. برای جلوگیری از وارد شدن صدمه به دستگاه در هنگام اتصال سیم ها، باتری ها را از داخل دستگاه بردارید.
مقاومت های انتهای خط را از ترمینال ها باز کنید و آن ها را به ترمینال های آخرین آشکارساز و آخرین آژیر هر مدار وصل نمایید.
پس از چک و بررسی نهایی و پس از آن که از کلیه اتصالات و عایق ها مطمئن شدید می توانید برق دستگاه را متصل نموده و دستگاه را به صورت عملی تست نمایید.
از سالم و پر بودن باتری ها اطمینان حاصل کنید و از باتری های نامرغوب حتی با شارژ پر استفاده نکنید زیرا باعث عیب و اشکال در دستگاه می شوند.
برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق، لازم است در موقع لزوم و در زمان های معینی، سیستم بازدید شود و اشکالات احتمالی آن رفع گردد.
نمونه نقشه سیستم اعلام حریق روی پلان ساختمان:
در زیر یک نقشه سیستم اعلام حریق روی پلان ساختمانی با ۷ واحد مجزا برای نمونه نشان داده شده است:
نگهداری سیستم اعلام حریق
با توجه به نقش حیاتی و مهم سیستم اعلام حریق، عملکرد صحیح و به موقع آن در هنگام آتش سوزی ، اهمیت زیادی دارد. در سیستم های اعلام حریق هوشمند و آدرس پذیر ، نوع ساختار داخلی تجهیزات در نگهداری از آن ها به ما کمک می کند و به وجود آمدن هرگونه مشکل، هشدار دهنده های مربوط به کثیفی آشکارسازها، عدم عملکرد شستی، آژیر و سایر تجهیزات، مسئول نگهداری را از وضعیت سیستم مطلع می کند. اما در سیستم های متعارف بروز اشکال در سیستم فقط در صورت خارج شدن یک آشکارساز از مدار، پارگی خط ارتباطی و اتصال کوتاه خط باعث ایجاد هشدار می شود و کثیفی آشکارساز یا عدم عملکرد صحیح آن فقط با تست آلارم های ارسال شده بر روی تابلو کنترل مرکزی معلوم می گردد.