به چه موقعیتی برق گرفتگی می گویند؟
برق گرفتگی (Electric Shock) به حالتی گفته می شود که جریان برق از بدن انسان عبور کرده و موجب اختلال در عملکرد طبیعی بافت‌ها و اعضای حیاتی مانند قلب، مغز، عضلات و سیستم عصبی می شود.
جریان الکتریکی می تواند باعث:
* سوختگی پوست و بافت داخلی
* ایست قلبی
* آسیب عضلانی یا استخوانی
* مرگ مغزی یا ایست تنفسی شود.
علل رایج برق گرفتگی
برخی از دلایل رایج برق گرفتگی عبارت‌اند از:
تماس با سیم برق لخت یا فرسوده
استفاده از وسایل برقی معیوب یا بدون ارت
دست زدن به پریز برق با دست خیس
نصب اشتباه تجهیزات الکتریکی
خرابی کابل‌ها یا اتصالات در تأسیسات صنعتی
برق‌کشی غیراستاندارد و استفاده از کابل‌های غیراصولی
استفاده از کابل‌های استاندارد مانند محصولات تولیدی برندهای معتبر نظیر اصفهان کابل در پروژه‌ها، ریسک برق گرفتگی را به طور چشمگیری کاهش می دهد.
علائم برق گرفتگی در افراد
علائم بسته به شدت جریان، ولتاژ و مدت تماس می توانند خفیف تا شدید باشند:
علائم خفیف:
– لرزش عضلات
– سوزش یا گزگز در ناحیه تماس
– درد یا بی‌حسی موضعی
– اختلال در تمرکز یا بینایی
علائم شدید:
– سوختگی‌های سطحی یا عمقی
– بیهوشی
– تنفس دشوار
– ضربان نامنظم یا ایست قلبی
– اسپاسم عضلانی شدید
– اختلالات گفتاری یا حرکتی
اقدامات فوری هنگام برق گرفتگی افراد
اگر با فردی مواجه شدید که دچار برق گرفتگی شده، مراحل زیر را فورا و دقیق دنبال کنید:
1.قطع سریع جریان برق
اول ایمنی خود را حفظ کنید! هیچ‌گاه مستقیما به فرد دست نزنید.
اگر امکان دارد، کلید برق اصلی را قطع کنید.
در غیر این صورت، با یک وسیله‌ی غیررسانا (چوب خشک، پارچه ضخیم، پلاستیک) فرد را از منبع برق جدا کنید.
2.بررسی وضعیت هوشیاری و تنفس
اگر فرد بیهوش است، بررسی کنید که آیا تنفس دارد یا نه.
اگر تنفس قطع شده، فورا CPRاحیای قلبی-ریوی را شروع کنید و همزمان با اورژانس تماس بگیرید (115).
3.خنک کردن محل سوختگی
اگر سوختگی سطحی وجود دارد، با آب سرد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه محل آسیب دیده را شست‌وشو دهید.
از پماد یا مواد چرب استفاده نکنید.
4.در صورت خونریزی یا شکستگی، خون را بند بیاورید
اگر محل آسیب خونریزی دارد، با گاز استریل آن را فشار دهید.
اندام شکسته را ثابت نگه دارید.
5.با اورژانس تماس بگیرید
حتی اگر ظاهر فرد طبیعی باشد، برق گرفتگی می تواند باعث آسیب های داخلی خطرناک شود.
حتما فرد باید توسط پزشک معاینه شود.
اقدامات ممنوعه در برق گرفتگی
دست زدن مستقیم به فرد برق گرفته بدون قطع برق
استفاده از آب برای قطع برق
نادیده گرفتن علائم پس از حادثه
جابجایی ناآگاهانه فرد در صورت احتمال آسیب دیدگی نخاعی
راهکارهای پیشگیری از برق گرفتگی چیست؟
برق گرفتگی یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین حوادث خانگی و صنعتی است که در بسیاری از موارد با رعایت اصول ساده ایمنی می‌ت وان از آن پیشگیری کرد. پیشگیری مؤثر از برق گرفتگی نه تنها جان افراد را نجات می‌دهد، بلکه از خسارات مالی سنگین نیز جلوگیری می‌کند.
در ادامه، مهم‌ترین و کاربردی‌ترین راهکارهای پیشگیری از برق گرفتگی را در دو دسته‌ی محیط خانگی و محیط صنعتی بررسی می کنیم:
* پیشگیری از برق گرفتگی در محیط های خانگی
در خانه، افراد بیشتر به دلیل بی احتیاطی، استفاده نادرست از وسایل برقی یا سیم کشی‌های غیراستاندارد دچار حادثه می‌شوند. برای جلوگیری از برق گرفتگی خانگی:
1. استفاده از تجهیزات استاندارد و ایمن
حتما از کابل‌ها، کلیدها، پریزها و دوشاخه‌های استاندارد و دارای گواهی کیفیت استفاده کنید.
برندهایی مانند اصفهان کابل با تولید کابل‌های باکیفیت و مطابق با استاندارد ملی، گزینه‌ای مطمئن برای تأسیسات خانگی هستند.
2. نصب سیستم ارت (Earth) در ساختمان
سیستم ارت (زمین) با انتقال جریان نشتی به زمین، جان ساکنین را در برابر شوک‌های ناگهانی نجات می‌دهد.
نبود ارت استاندارد یکی از دلایل اصلی برق‌گرفتگی‌های شدید در منازل است.
3. سرویس و بازبینی منظم سیم‌کشی داخلی
سیم‌کشی ساختمان‌ها باید توسط برق‌کار ماهر بازبینی شود، مخصوصا در ساختمان‌های قدیمی.
سیم‌های فرسوده یا اتصال کوتاه می‌توانند باعث جرقه یا برق‌گرفتگی شوند.
4. خشک نگه‌داشتن دست‌ها هنگام کار با برق
هرگز با دست خیس به پریز، دوشاخه یا دستگاه‌های برقی دست نزنید.
حمام، آشپزخانه و مکان‌های مرطوب بیشترین خطر را دارند.
5. جلوگیری از دسترسی کودکان به پریز برق
از پوشش ایمنی کودک برای پریزها استفاده کنید.
سیم‌های برق را دور از دسترس قرار دهید.
6. استفاده از محافظ برق و فیوز ایمنی (RCD)
محافظ ولتاژ از افزایش ناگهانی ولتاژ جلوگیری می‌کند.
کلید محافظ جان (RCD) در صورت بروز نشتی برق، جریان را در کسری از ثانیه قطع می‌کند و جان فرد را نجات می‌دهد.
* پیشگیری از برق گرفتگی در محیط‌های صنعتی و کارگاهی
در محیط های کاری، حجم بالا و ولتاژ قوی تجهیزات، خطر برق‌گرفتگی را دوچندان می‌کند. این توصیه‌ها برای کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها و مراکز مهندسی کاربرد دارد:
1. استفاده از کابل‌های صنعتی با روکش محافظ یا زره‌دار
کابل‌هایی با روکش مقاوم در برابر سایش، ضربه و مواد شیمیایی انتخاب کنید.
کابل زره دار تولید شرکت‌هایی مانند اصفهان کابل بهترین گزینه برای محیط های خشن صنعتی است.
2. آموزش تخصصی ایمنی برق به کارکنان
کارگران و تکنسین‌ها باید به‌طور منظم در دوره‌های ایمنی برق شرکت کنند.
آشنایی با خطرات، تجهیزات ایمنی و اقدامات اولیه حیاتی است.
3. استفاده از تجهیزات حفاظتی فردی (PPE)
دستکش عایق برق، کفش ایمنی، لباس ضد الکتریسیته ساکن و عینک حفاظتی الزامی است.
هر تکنسینی که با برق کار می‌کند باید به تجهیزات ایمنی مجهز باشد.
4. نصب سیستم ارتینگ و حفاظت اضافه ولتاژ
تجهیزات صنعتی باید دارای سیستم زمین‌کردن مؤثر و استاندارد باشند.
دستگاه‌های حفاظت از صاعقه و ولتاژ لحظه‌ای برای ماشین‌آلات ضروری هستند.
5. بازرسی و تست دوره‌ای تابلوها، کابل‌ها و تجهیزات
نشتی جریان، خرابی عایق، یا اتصالات معیوب باید سریعا شناسایی و رفع شود.
برنامه‌ریزی برای تعمیرات پیشگیرانه به کاهش خطرات برق‌گرفتگی کمک می‌کند.
6. عدم کار بر روی مدارهای برق‌دار
قبل از شروع تعمیر یا نصب هرگونه تجهیز، برق را کامل قطع کرده و قفل‌گذاری کنید سیستم .
نقش تجهیزات استاندارد در کاهش حوادث برق گرفتگی
بسیاری از برق‌گرفتگی‌ها، ناشی از استفاده از کابل‌ها و تجهیزات بی‌کیفیت یا تقلبی است. انتخاب تجهیز مناسب، مخصوصا کابل برق، می‌تواند نجات‌بخش باشد.
اصفهان کابل یکی از تولیدکنندگان معتبر در حوزه کابل‌های ساختمانی، صنعتی، فشار ضعیف، متوسط و کابل‌های زره‌دار است که با رعایت استانداردهای بین‌المللی، نقش بزرگی در ارتقاء ایمنی پروژه‌ها ایفا می‌کند.
