پیشرفت صنعت برق سبب رشد سریع تکنولوژی و توسعه کشورهای صنعتی گردیده است. به تدریج سیستم‌های جدید جایگزین سیستم‌های قدیمی می‌شوند و کمبود متخصص در این زمینه قطعأ در راه اندازی، نگهداری و کنترل کارخانجات و تاسیسات الکتریکی ساختمان ها اثر خواهد گذاشت. از آنجا که صنایع کشور با کمبود نیروی متخصص در زمینه طراحی، توسعه، تعمیر و نگهداری تاسیسات الکتریکی رو به رو است، لذا تربیت نیروی انسانی در سطح تکنسین ضروری به نظر می‌رسد.
در تعریف تأسیسات الکتریکی می‌توان گفت تأسیسات الکتریکی شامل طراحی سیستم‌های سیم کشی اماکن مسکونی و مراکز صنعتی و شامل مباحثی مانند روشنائی، برق رسانی، هوشمندسازی ساختمان، تلفن، آنتن مرکزی، سیستم اعلام حریق، اجرای شبکه رایانه‌ای، منبع تغذیه اضطراری، اجرا و خدمات آسانسور و پله برقی و دوربین مداربسته می‌باشد. دوره تاسیسات الکتریکی به عنوان یک دوره جامع می تواند به بالا بردن دانش و تجربه مهندسان در صنعت برق کمک شایانی نماید. مهندسانی که به تازگی از دانشگاه فارغ شده‌اند، جهت رقابت در بازار کار نیاز به دوره های تخصصی و جامعی مانند تاسیسات الکتریکی دارند. دوره تاسیسات الکتریکی این امکان را به فراگیران می دهد تا پس از اتمام دوره، توانایی طراحی انواع پروژه های ساختمانی، نیمه صنعتی و صنعتی را پیدا کنند. تاسیسات الکتریکی ساختمان شامل بخش های طراحی، مشاوره، اجرا و نظارت بر اجرا می‌باشد که هرکدام از این بخش ها خود شامل زیرمجموعه های مختلفی هستند که اصلی ترین بخش تأسیسات الکتریکی یک ساختمان را تشکیل می دهند.
انواع تاسیسات الکتریکی
تاسیسات به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
صنعتی: شامل نصب تجهیزات صنعتی، ساخت و نصب تابلوهای برق، تهویه مطبوع و ….
ساختمانی: شامل نظارت و طراحی تاسیسات الکتریکی ساختمان، هوشمند سازی ساختمان، روشنایی و نورپردازی، هوشمند کردن پارکینگ ساختمان و ….
هدف از طراحی تاسیسات الکتریکی تأمین انرژی موردنیاز وسایل الکتریکی است که این وسایل به صورت انفرادی در محیط باز و یا در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. طراحی سیستم های سیم کشی اماکن مسکونی و مراکز صنعتی، یک فعالیت بسیار معمول در رشته مهندسی برق است.
طراحی تاسیسات الکتریکی
طراحی تأسیسات الکتریکی (برق ساختمان) شامل بخش‌های زیادی می‌باشد، به عنوان مثال طراحی سیستم روشنایی، سیستم صاعقه گیر، طراحی تابلوها، طراحی رایزرها، چاه های ارت و … اصلی‌‌ترین بخش‌های طراحی تأسیسات الکتریکی ساختمان هستند که تیم طراحی با بهره گیری از به روز‌ترین نرم افزارهای طراحی، بهترین خدمات را به مشتریان و ساختمان ساز‌های عزیز ارائه می‌دهد.
تیم طراحی برای شروع یک پروژه ساختمان سازی، از ابتدا برای طراحی تأسیسات الکتریکی کنار مشتریان خود می باشد و می‌بایست این اطمینان را به مشتریان دهد که با رعایت استانداردهای روز دنیا و استانداردهای مربوط به مبحث‌های نظام مهندسی و استفاده از بروزترین نرم افزارهای مربوط به این بحث، بهترین طرح را ارائه کرده و در اختیار مشتریان قرار دهد.
مشاوره پیش از ساخت
یکی از مهمترین بخش ها در امر ساخت و ساز، بحث مشاوره در فرآیند پروژه است. تیم مهندسین با استفاده از مطالعات و تحقیقات به روز خود، به ساختمان ساز‌های عزیز و کارفرمایان محترم برای انجام پروژه‌های خود مشاوره ارائه می‌دهند که این امر خود از هزینه‌های گزاف جلوگیری می کند و سبب می شود با انتخاب بهترین متریال که از لحاظ فنی مورد تأیید استاندار‌های روز دنیا و از دیدگاه مهندسی دارای شاخصه‌های مناسب است، پروژه‌های خود را اجرا کنند.
گاهی اوقات کارفرمایان عزیز به دلیل عدم دانش کافی در زمینه مسائل فنی، با تیم‌های طراحی خود به مشکلات عدیده ای برخورد می کنند. تیم مشاوره با وجود کارشناسان متخصص و دانش غنی همراه با تجهیزات پیشرفته و به روز، این اطمینان را برای کارفرمایان عزیز به ارمغان آورده است که از به وجود آمدن هر گونه مسئله جلوگیری کند که این امر صرفا با ارائه طرح‌ها و مشاوره های درست این تیم عملی می شود.
مهمترین وظیفه مهندسین طراح برق، محاسبات صحیح جهت انتخاب تجهیزات برقی و مدارات برقی مناسب در نقشه های برق ساختمان است. بدون شک درصورتی که محاسبات صحیحی قبل از نقشه کشی برق انجام شود، نه تنها ایمنی طرح تضمین خواهد شد، بلکه اجرای تاسیسات برقی ساختمان بدون کاستی و از طرف دیگر بدون هزینه های اضافی انجام خواهد شد. البته در ساختمان‌های کوچک که شامل تجهیزات و مصرف کننده های ویژه ای نیستند، با توجه به تجارب قبلی می توان بدون نیاز به محاسبات طراحی بسیاری از بخش های برقی را انجام داد. ولی هر چه ابعاد ساختمان بزرگتر شود و در آن تجهیزات برقی بیشتری مورد استفاده قرار گیرد، انجام محاسبات اهمیت بیشتری پیدا کرده و بدون انجام محاسبات دقیق، ایمنی پروژه تهدید خواهد شد. از سوی دیگر، عدم انجام محاسبات دقیق موجب هدر رفتن سرمایه ها به دلیل استفاده از تجهیزات و لوازمی خواهد شد که طبق استانداردها مورد نیاز نبوده است. لذا نقشه های برقی ساختمان باید بر اساس ضوابط و استانداردها و طی محاسبات دقیق در بخش‌های مختلف طراحی گردد؛ در غیر این صورت طراح نقشه مسئولیت اشکالات موجود در طرح را بر عهده خواهد داشت. همچنین در صورت وجود اشکال در طراحی نقشه های برق مهندسین ناظری که بر اجرای صحیح نقشه نظارت دارند، بایستی جهت رفع اشکالات آن گزارشات لازم را ارائه دهند. تمامی این موارد در صورت تسلط مهندسین برق بر محاسبات استاندارد، در طراحی بخش‌های مختلف تاسیسات برقی امکان پذیر خواهد بود.
طراحی تأسیسات ساختمان به دو بخش طراحی تاسیسات الکتریکی ساختمان (برق ساختمان) شامل: طراحی نقشه های نورپردازی، طراحی سیستم روشنایی، سیستم ارتینگ ساختمان، جانمایی کلیه وسایل الکتریکی ساختمان و تابلوهای برق و … می باشد. بخش دیگر مبحث طراحی تأسیسات ساختمان مربوط می شود به طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان شامل: طراحی سیستم تهویه، طراحی سیستم فاضلاب، سیستم سرمایش و گرمایش، لوله کشی ساختمان، طراحی داکت ها و رایزرها و … می باشد.
مبحث طراحی تأسیسات ساختمان بکی از پیچیده ترین و مهم ترین مباحث مربوط به طراحی ساختمان می باشد، چرا که تأسیسات ساختمان برخلاف بسیاری از بخش های طراحی ساختمان در دسترس نبوده و درصورت طراحی تاسیسات به صورت اشتباه، تمامی موارد در طراحی ساختمان تحت الشعاع قرارگرفته و هزینه های بسیار هنگفتی را پیش روی مالک ساختمان خواهد گذاشت.
خسارت ها و مشکلاتی که ممکن است در طراحی تأسیسات ساختمان رخ دهد در مرتبه اول مربوط به نوع طراحی تأسیسات و دوم عدم رعایت استانداردها و الزامات قانونی موجود در انتخاب سیستم تأسیساتی ساختمان می باشد. دومین مشکل در حوزه طراحی تأسیسات ساختمان مربوط به نگهداری و نصب غیراصولی تأسیسات ساختمان می باشد. لذا بسیار اهمیت دارد که در مبحث طراحی تأسیسات ساختمان اعم از طراحی تأسیسات الکتریکی (برق ساختمان) و همچنین طراحی تأسیسات مکانیکی، از مهندسین باتجربه در زمینه طراحی تأسیسات ساختمان بهره ببریم و حتما رعایت الزامات و استانداردهای تدوین شده در طراحی تأسیسات را درنظر بگیریم و در انتها در مبحث نگهداری و نصب تأسیسات الکتریکی ساختمان و همچنین نگهداری و نصب تأسیسات مکانیکی ساختمان از شرکت های معتبر در این زمینه بهره گیریم.
لازم بذکر است که عمده مشکل تاسیسات الکتریکی و همچنین تاسیسات مکانیکی ساختمان در زمینه مصرف بیش از حد استاندارد انرژی، مربوط به نصب و نگهداری غیراصولی از تاسیسات ساختمان و همچنین استفاده از طراحی تاسیسات غیراصولی و استفاده از برندهای غیرمعتبر در این زمینه می باشد.
